Yazımıza kısaca yatay e-ticaret sitesi ve dikey e-ticaret sitesi tanımlarını yaparak başlayalım.
Yatay E-Ticaret Sitesi: Farklı kategorilerde ürün veya hizmeti satışa sunan e-ticaret sitelerine yatay e-ticaret sitesi denir. Yatay e-ticaret siteleri, genellikle çok çeşitli kategorilerde ürünlere sahip oldukları için geniş bir hedef kitleye hitap ederler. *
Dikey E-Ticaret Sitesi: Belirli bir kategoride ürün veya hizmet satışı yapan e-ticaret sitelerine dikey e-ticaret sitesi denir. Dikey e-ticaret, niş e-ticaret olarak da adlandırılmaktadır. Dikey e-ticaret sitelerinin özelliği, kendi kategorilerinde çok farklı alternatifler sunmasıdır. Yukarıda saydıklarımıza, tekstil kategorisi yerine sadece kravat veya kol düğmesi satışı yapan dikey e-ticaret sitesi örneğini verebiliriz.*
Tanımları yaptıktan sonra, son kullanıcıyı dikey e-ticaret sitemize nasıl çekebileceğimizden biraz bahsedelim.
1 – Fiyat:
Yatay bir e-ticaret sitesinden daha önce ürün satın alıp, ürününü sorunsuz şekilde teslim alan bir kişi tercihini tekrar bu siteden yana kullanacaktır. Bu kişinin tercihini etkilemenin en kolay yolu fiyatta yapılacak değişikliktir. Fiyat farklılıkları, bilinmeyen bir dikey e-ticaret sitesini tercih edilebilir hâle getirebilir. Aynı veya benzer fiyatlar uygulandığı takdirde, müşteri tercihini değiştirmeyecek ve farklı bir siteyi denemeye gerek duymayacaktır.
2 – Müşteri Hizmetleri:
Yatay e-ticaret sitelerinde müşteri hizmetleri daha yüzeyseldir. Bu sitelerde ürün çeşidi fazla olduğu için teknik ve detay bilgiye ulaşmak çok kolay olmaz. Dikey e-ticaret sitelerinde ise ürün çeşidi az olduğundan, müşteri hizmetlerinin ürün bilgisinin iyi olması ve ulaşılabilirliğinin kolay olması, son kullanıcının tercih sebebini değiştirebilir.
3 – Ürün Çeşitliliği:
Yatay e-ticaret sitelerinde farklı kategorilerde ürün çeşidi fazladır, fakat dikey e-ticaret sitelerinde bir kategoride o ürün grubuyla alakalı çok fazla ürün alternatifi ve yardımcı ürün (aksesauar, yedek parça vb) vardır. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’de uzun yıllardır yatay e-ticaret sitelerinin hırdavat kategorilerinde el aletleri bulunuyor, ancak bu ürünlerle birlikte kullanılan yardımcı ürünler mevcut değil. Böylelikle, yatay bir e-ticaret sitesinden matkap alan bir kullanıcı, matkap ucuna ihtiyaç duyduğunda hırdavat sektöründeki dikey e-ticaret siteleri ile tanışma fırsatı yakalamaktadır. Bu noktada, doğru hizmeti verebilen dikey e-ticaret sitesinin yeni bir müşteriyi portföyüne katmaması için hiçbir neden yoktur.
4- Kargo:
Yatay e-ticaret siteleri genellikle stoklarında malzeme tutmadıklarından ve fazla operasyon yüküne sahip olmalarından dolayı, bu sitelerin kargolama sürelerinde sarkmalar olabilmektedir. Dikey e-ticaret siteleri ürünleri stoklarında tutarak kargolamayı en hızlı şekilde yapabilme imkânına sahiptirler. Tez canlı bir topluma sahip olan Türkiye için en önemli avantajın bu olduğunu düşünüyorum.
Kaynaklar :
- http://www.eticaret.com/e-ticaret-sozlugu/yatay-e-ticaret-nedir/
- http://www.eticaret.com/e-ticaret-sozlugu/dikey-e-ticaret-nedir/
